Waardecreatie, maatschappelijke betrokkenheid, purpose, bestaansrecht en waarden. Termen die vaak voorbijkomen. Maar waarom eigenlijk? Wat wordt er mee gedaan en wat voegt het toe? In een wereld waarin financieel-economische groei, het blijven binnen kaders en/of budgetten of het realiseren van verkiezingsbeloften niet langer wordt gezien als de enige zaligmakende succesfactor, is public value voor een organisatie in zowel de publieke als de private sector van belang. Waarom? Omdat organisaties moeten.

Public value kan niet geforceerd worden door wetten, regels of belastingen. Public value gaat over emoties en percepties. In een wereld waarin, naast prijs en kwaliteit, onderscheidend vermogen ten opzichte van de concurrentie steeds meer op het gebied van public value komt, betekent het ontbreken van public value dat een organisatie wordt gemarginaliseerd. Net als mensen willen organisaties gerespecteerd worden. Ze willen niet veroordeeld, vernederd of genegeerd worden door een publiek dat haar vertrouwen en positieve houding heeft teruggetrokken.

Public value beschrijft de bijdrage die organisaties of initiatieven leveren aan de maatschappij, waargenomen door een breed publiek. Geïntroduceerd door Mark Moore (1995) is public value lang alleen toepasbaar geweest binnen de publieke sector , met een interne focus op de governance. Het laatste decennium heeft het thema zich vooral wetenschappelijk verder ontwikkeld en is public value meetbaar, toepasbaar en concreet gemaakt voor zowel de publieke als de private sector. Binnen het thema public value zijn meerdere wetenschappelijke methoden om te meten wat het ‘publiek’ vindt. Een voorbeeld hiervan is de Public Value Scorecard (Meynhardt, 2015).

Waarom is public value dan zo relevant? De afgelopen jaren is purpose een buzzword geworden, dat helaas meer wordt gebruikt door marketingafdelingen dan dat het daadwerkelijk een belangrijke plek heeft in het DNA van organisaties. Bruikbaarder is public value. Public value beschrijft de waarde die organisaties toevoegen aan de maatschappij, op basis van de perceptie van die maatschappij. Public value stelt ons in staat om de vraag te beantwoorden of een organisatie andere dan alleen economische waarde toevoegt aan de samenleving. Public value breekt met het bestaande idee van waardecreatie als puur financieel. Het omvat het begrijpen, maar vooral ook benutten van morele, politieke en esthetische waarde. Public value is op meer gebaseerd dan een kosten-batenverhouding of aandeelhouderswaarde.

Public value is een aanjager van veerkracht en innovatie, omdat het doel waar het publiek en werknemers naar uitkijken, zichtbaar wordt gemaakt en versterkt. Sterker nog, als een organisatie geen antwoord kan geven op de vraag of en hoe haar activiteiten bijdragen aan de maatschappij als geheel, dan vormt dat een risico voor het bestaansrecht van de organisatie, ook in de publieke sector. Als een organisatie besluit stappen te willen zetten met public value, start dit met gericht leiderschap. Leiderschap heeft de verantwoordelijkheid om, met de organisatie, vorm aan de toekomst van een organisatie te geven. Public value vraagt om een verandering in het DNA van het leiderschap en daarmee in het DNA van de organisatie.

Public Value is dé license-to-operate voor een organisatie. Zonder publieke waarde is het bestaan van een organisatie in gevaar. Daarom is Public Value betrokken bij het doel, de toekomst en kan worden gezien als een niveau van realisatie voor het bouwen van een betere werkomgeving.